Đức Phật Nói
Có vị Thiên nhân nghĩ đến nỗi khổ của thế gian nên đến thỉnh vấn Đức Thế Tôn về nguyên nhân dẫn đến sự thất bại của con người sống ở trên đời.
Với lòng thương tưởng chúng sinh, Phật(1) lần lượt đưa ra những lời giải đáp, nêu rõ các nguyên nhân khiến con người rơi vào cửa bại vong. Bao giờ cũng thế, lời Phật giản dị nhưng rất thực tế và bổ ích, rất đáng cho chúng ta suy nghĩ và học tập:
Vị Thiên nhân
Về bại vong con người,
Con hỏi Gotama!
Con đến hỏi Thế Tôn,
Cửa vào của bại vong?
Đức Thế Tôn
Thật dễ hiểu thành công,
Thật dễ hiểu bại vong,
Ưa mến pháp, thành công,
Thù ghét pháp, bại vong.
Thiên nhân
Như vậy, chúng con rõ,
Thứ nhất về bại vong,
Thứ hai, mong Ngài nói,
Cửa vào của bại vong?
Thế Tôn
Ai mến kẻ bất thiện,
Không ái luyến bậc thiện,
Thích pháp kẻ bất thiện,
Chính cửa vào bại vong.
Thiên nhân
Như vậy, chúng con rõ,
Thứ hai về bại vong,
Thứ ba, mong Ngài nói,
Cửa vào của bại vong?
Thế Tôn
Ngưới tánh ưa thích ngủ,
Thích hội chúng, thụ động,
Biếng nhác, thường phẫn nộ,
Chính cửa vào bại vong.
Thiên nhân
Như vậy chúng con rõ,
Thứ ba về bại vong,
Thứ tư, mong Ngài nói,
Cửa vào cửa bại vong?
Thế Tôn
Ai với mẹ hay cha,
Già yếu, tuổi trẻ hết,
Tuy giàu không giúp đỡ,
Chính cửa vào bại vong.
Thiên nhân
Như vậy, chúng con rõ,
Thứ tư về bại vong,
Thứ năm, mong Ngài nói,
Cửa vào của bại vong?
Thế Tôn
Ai nói dối lường gạt,
Sa-môn, Bà-la-môn,
Hay các khất sĩ khác,
Chính cửa vào bại vong.
Thiên nhân
Như vây, chúng con rõ,
Thứ năm về bại vong,
Thứ sáu, mong Ngài nói,
Cửa vào của bại vong?
Thế Tôn
Người giàu có tài sản,
Có vàng bạc thực vật,
Hưởng vị ngọt một mình,
Chính cửa vào bại vong?
Thiên nhân
Như vậy, chúng con rõ,
Thứ sáu về bại vong,
Thứ bảy, mong Ngài nói,
Cửa vào của bại vong.
Thế Tôn
Người tự hào về sanh,
Về tài sản giòng họ,
Khinh miệt các bà con,
Chính cửa vào bại vong.
Thiên nhân
Như vậy, chúng con rõ,
Thứ bảy về bại vong,
Thứ tám, mong Ngài nói,
Cửa vào của bại vong?
Thế Tôn
Người đắm say nữ nhân,
Đắm sau rượu, cờ bạc,
Hoang phí mọi lợi sắc,
Chính cửa vào bại vong.
Thiên nhân
Như vậy, chúng con rõ,
Thứ tám về bại vong,
Thứ chín, mong ngài nói,
Cửa vào của bại vong?
Thế Tôn
Không vừa đủ vợ mình,
Được thấy giữa dâm nữ,
Được thấy với vợ người,
Chính cửa vào bại vong.
Thiên nhân
Như vậy, chúng con rõ,
Thứ chín về bại vong,
Thứ mười, xin Ngài nói,
Cửa vào của bại vong?
Thế Tôn
Người trẻ tuổi đã qua,
Cưới cô vợ vú tròn,
Ghen nàng không ngủ được,
Chính cửa vào bại vong.
Thiên nhân
Như vậy, chúng con rõ,
Thứ mười về bại vong,
Thứ mười một, xin nói,
Cửa vào của bại vong?
Thế Tôn
Đàn bà, hay đàn ông,
Rượu chè, tiêu hoang phí,
Được địa vị quyền thế,
Chính cửa vào bại vong.
Thiên nhân
Như vậy chúng con biết,
Thứ mười một bại vong,
Thứ mười hai, xin nói,
Cửa vào của bại vong?
Thế Tôn
Tài sản ít, ái lớn,
Sanh gia đình hoàng tộc,
Ở đây muốn trị vì,
Chính cửa vào bại vong.
Bại vong này ở đời,
Bậc trí khéo quán sát,
Đầy đủ với chánh kiến,
Sống hạnh phúc ở đời.